Xã Tam Thanh, thành phố Tam Kỳ
Từ quyết tâm chính trị đến kết quả cụ thể
Ngay từ những ngày đầu thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM (năm 2010), Tam Kỳ đã xác định đây không chỉ là một nhiệm vụ phát triển nông nghiệp – nông thôn – nông dân, mà còn là nền tảng để phát triển bền vững, thu hẹp khoảng cách giữa đô thị và nông thôn. Thành phố đã sớm ban hành các nghị quyết chuyên đề, kế hoạch tổng thể, trong đó đặc biệt nhấn mạnh vai trò chủ thể của người dân, sự lãnh đạo trực tiếp của cấp ủy, chính quyền và sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị.
Từ 2010 đến 2020, với sự hỗ trợ từ Trung ương, tỉnh và huy động hiệu quả các nguồn lực xã hội hóa, Tam Kỳ đã từng bước hoàn thiện kết cấu hạ tầng thiết yếu cho các xã nông thôn: đường giao thông, hệ thống điện, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa thôn, kênh mương nội đồng, nước sạch...
Tuyến đường liên xã, trục thôn, ngõ xóm ở Tam Thăng, Tam Ngọc, Tam Phú… nay đều đã được bê tông hoặc nhựa hóa đạt chuẩn kỹ thuật, đảm bảo lưu thông an toàn quanh năm. Theo thống kê, trên 95% tuyến đường giao thông nông thôn được cứng hóa; 100% hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia, hệ thống chiếu sáng được lắp đặt đồng bộ tại các trục chính.
Các công trình phúc lợi xã hội như nhà sinh hoạt cộng đồng, chợ nông thôn, trạm y tế, trường học được đầu tư khang trang, đáp ứng nhu cầu học tập, khám chữa bệnh và sinh hoạt cộng đồng ngày càng cao của người dân.
Thu nhập tăng, đời sống nâng cao, an sinh được đảm bảo. Từ chỗ thu nhập bình quân khu vực nông thôn chỉ đạt 20–25 triệu đồng/người/năm vào năm 2010, đến nay các xã đã nâng lên mức trung bình 55–67 triệu đồng/người/năm, có nơi đạt trên 70 triệu đồng. Các mô hình kinh tế nông thôn hiệu quả cao đang được nhân rộng: Nuôi tôm công nghệ cao ở Tam Thăng, Tam Phú; Trồng rau sạch, hữu cơ ở Tam Ngọc; Du lịch cộng đồng gắn với nghệ thuật và làng nghề tại Tam Thanh (làng bích họa), Tam Thăng (đình làng, nghề làm mộc). Phát triển tổ hợp tác, hợp tác xã liên kết chuỗi giá trị, từng bước đưa nông dân hội nhập thị trường.
Đặc biệt, từ 2022 đến nay, Tam Kỳ chú trọng ứng dụng chuyển đổi số trong nông nghiệp: truy xuất nguồn gốc, sàn thương mại điện tử, kết nối tiêu thụ nông sản với hệ thống bán lẻ hiện đại...
Đến năm 2024, toàn thành phố chỉ còn 191 hộ nghèo (tương đương 0,55%) và 66 hộ cận nghèo. Mỗi hộ khó khăn đều được hỗ trợ sinh kế, nhà ở, BHYT, giáo dục... đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình phát triển.
Diện mạo nông thôn mới khởi sắc
Tam Kỳ không chọn "đô thị hóa nông thôn", mà chọn cách giữ lại bản sắc, làm mới quê hương. Nhiều xã phát huy mạnh mẽ giá trị văn hóa truyền thống: Tam Thăng giữ vững các lễ hội dân gian, đình làng, trò chơi dân gian; Tam Thanh nổi bậc với làng bích họa duy nhất tại Việt Nam, thu hút du khách trong và ngoài nước; Các câu lạc bộ dân ca, hò khoan, múa truyền thống... được phục dựng, biểu diễn trong các dịp lễ hội. Nhiều mô hình: Tuyến đường hoa", "Khu dân cư sáng - xanh - sạch - đẹp", "Nhà sạch - vườn đẹp"; phân loại rác tại nguồn, xử lý rác hữu cơ tại hộ gia đình; trồng cây xanh, hàng rào cây, sử dụng vật liệu thân thiện môi trường. Tất cả những điều đó không chỉ làm đẹp cảnh quan mà còn nâng cao ý thức sống xanh cho cộng đồng.
Tính đến tháng 6/2025: xã Tam Thăng, Tam Phú, Tam Ngọc, Tam Thanh đạt chuẩn NTM nâng cao. Xã Tam Thanh, Tam Ngọc được công nhận xã NTM kiểu mẫu (2024). Định hướng của Tam Kỳ là không chạy theo số lượng xã kiểu mẫu, mà chú trọng nâng cao thực chất đời sống người dân, phát triển hài hòa sinh thái, nhân văn.
Tam Kỳ xác định mục tiêu phát triển nông nghiệp đô thị, nông nghiệp hữu cơ, chế biến sâu; tăng cường chuyển đổi số nông thôn, xây dựng chính quyền điện tử cơ sở; Kết nối du lịch nông thôn với du lịch di sản, biển đảo; Gắn kết phát triển nông thôn với xây dựng đô thị văn minh, hình thành mô hình “nông thôn trong lòng đô thị”; đảm bảo quốc phòng an ninh, gắn liền với phát triển kinh tế – xã hội.
Thành phố sẽ tiếp tục phát huy vai trò chủ thể của Nhân dân, lồng ghép hiệu quả các chương trình, dự án trọng điểm, khơi dậy nội lực, tranh thủ ngoại lực để phát triển đồng đều, hiện đại từ nông thôn đến đô thị.
Những đổi thay rõ nét ở từng con đường, mái nhà, cánh đồng… ở Tam Kỳ chính là minh chứng cho một hành trình bền bỉ, nhân văn và thành công. Với nền tảng đã đạt được và định hướng rõ ràng, thành phố Tam Kỳ đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu: Xây dựng thành phố hiện đại, sinh thái, thân thiện, trong đó nông thôn phát triển hài hòa là nền tảng vững chắc nhất.