Tham dự hội nghị có đại diện lãnh đạo Sở Nông nghiệp- Phát triển nông thôn tỉnh- Cơ quan soạn thảo Đề án, lãnh đạo các cơ quan tham gia thực hiện Đề án, các tổ chức chính trị- xã hội và các vị lãnh đạo, nguyên lãnh đạo, người uy tín tiêu biểu trong đồng bào dân tộc thiểu số tại 6 huyện miền núi Bắc Trà My, Nam Trà My, Phước Sơn, Nam Giang, Đông Giang, Tây Giang.
Toàn cảnh Hội nghị phản biệnTính cấp thiết của Đề án
Tỉnh Quảng Nam có 18 huyện, thị xã, thành phố; trong đó có 09 huyện miền núi, với diện tích khoảng 7.760,7 km2, chiếm tỷ lệ 73,4% diện tích tự nhiên toàn tỉnh. Dân số 09 huyện miền núi khoảng 330.404 người, chiếm tỷ lệ 22% dân số toàn tỉnh; trong đó, đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) có khoảng 139.060 người, chiếm tỷ lệ 9,3% dân số cả tỉnh và chiếm tỷ lệ 42,09% dân số 09 huyện miền núi. Đời sống người dân vùng núi cao rất khó khăn. Thời gian vừa qua, do chịu tác động của biến đổi khí hậu mà biểu hiện rõ nhất là sự gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan và thiên tai cả về số lượng lẫn cường độ: bão, lũ lụt, hạn hán, lốc xoáy,... diễn ra ngày càng khốc liệt hơn trước. Mùa mưa bão thường xuyên xuất hiện lũ quét, lũ ống, sạt lở núi ở vùng núi cao, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước đã có nhiều chính sách tập trung đầu tư cho sự phát triển kinh tế - xã hội miền núi, đời sống vật chất, tinh thần của người dân miền núi được nâng lên rõ rệt. Tuy nhiên, qua thực hiện cơ chế cũng đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế cần khắc phục. Bên cạnh đó, diễn biến thiên tai, đặc biệt là bão, lũ (lũ ống, lũ quét), sạt lở đất (nhất là sạt lở đất núi) thời gian qua trên địa bàn miền núi của tỉnh diễn biến rất phức tạp, khó lường; nhu cầu bố trí dân cư trên địa bàn miền núi còn nhiều, trong đó có gần 2.400 hộ vùng thiên tai cần phải di dời khẩn cấp, bố trí sắp xếp để đảm bảo an toàn cho người dân trong mùa mưa bão. Vì vậy, việc sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư miền núi của tỉnh trong thời gian tới là rất cấp thiết, phù hợp với yêu cầu thực tiễn và nguyện vọng của người dân.
Ông ChơRum Nhiên – Nguyên Bí thư Huyện ủy Nam Giang rất vui khi Mặt trận thực hiện bước tham vấn ý kiến nhân dân trước khi ban hành một đề án liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của người đồng bào vùng miền núi để Đề án đạt hiệu quả, thiết thực; tránh khi chính sách ban hành mang tính áp đặt, không phù hợp…. Ông khẳng định đề án này ban hành chắc chắn người dân phấn khởi và quyết tấm thực hiện. Ông cho rằng giai đoạn thực hiện Đề án trong vòng 5 năm với một mục tiêu như vậy là quá cao liệu có thực hiện hoàn thành không? Vì vậy trong quá trình triển khai dự án cần xem xét nơi nào có nguy cơ lũ lụt thì ưu tiên làm trước trong khoảng thời gian từ 1 đến 2 năm phải hoàn thành. Quá trình thực hiện Đề án các cấp ủy đảng cần phải Chỉ đạo, căn cơ, quyết liệt, tăng cường công tác kiểm tra giám sát quá trình thực hiện, thanh quyết toán dự án.
Ông ChơRum Nhiên- Nguyên Bí thư Huyện ủy Nam Giang tham gia góp ý Đề án
Ông Nguyễn Thanh Lưỡng- Nguyên Bí thư xã Trà Don, huyện Nam Trà My bày tỏ nguyện vọng: Đồng bào vùng cao luôn có tinh thần đoàn kết vì vậy việc di dời nhà dân từ nơi này đến nơi khác để cuộc sống ổn định, an toàn hơn trong mùa mưa bão là cấp thiết và người dân phấn khởi, hưởng ứng thực hiện. Tuy nhiên việc xây dựng Đề án làm sao đảm bảo tính phù hợp với phong tục, tập quán miền núi cao để người dân sinh sống, quan trọng là các điều kiện về nước sạch sinh hoạt, đất sản xuất, nhà vệ sinh đảm bảo môi trường, trường học, đường dân sinh, mỗi nóc cần có ngôi nhà sinh hoạt cộng đồng kiên cố để người dân vừa làm nơi sinh hoạt cộng đồng vừa làm nơi trú ẩn khi lũ, bão…
Ông Nguyễn Thanh Lưỡng- Nguyên Bí thư xã Trà Don, huyện Nam Trà My phát biểu
tại Hội nghị tham vấn ý kiến nhân dân về Đề án
Nhiều ý kiến tâm huyết
Để dự thảo Đề án sau khi ban hành đảm bảo tính phù hợp và khả thi, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh tổ chức các hội nghị tham vấn ý kiến các vị có uy tín tiêu biểu trong đồng bào các dân tộc thiếu số trước khi tổ chức phản biện xã hội. Tại các Hội nghị, đa số các ý kiến cho rằng dự thảo Đề án “Sắp xếp dân cư vùng miền núi tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2021-2025” nếu được ban hành sẽ đáp ứng nhu cầu nguyện vọng người dân. Hy vọng, Đề án khi ban hành tiếp tục phát huy những ưu điểm của các chủ trương, chính sách trước đây như: Nghị quyết 30a/NQ-CP, Chương trình 135 của Chính phủ, Nghị quyết số 12/2017/NQ-HĐND ngày 19/4/2017 của HĐND tỉnh; đồng thời bổ sung, sửa đổi những điều bất hợp lý, chưa hiệu quả.
Để khi Đề án ra đời phải đảm bảo nguồn lực thực hiện, nhiều ý kiến thống nhất nên thay đổi tên Đề án thành “Hỗ trợ kinh phí sắp xếp dân cư dân cư vùng miền núi tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2021-2025”, với nội hàm hẹp hơn, dễ thực hiện hơn.
Ông Huỳnh Tấn Sâm- Nguyên Bí thư Huyện ủy Bắc Trà My cho rằng: Đề án sắp xếp dân cư miền núi nếu thực hiện sẽ có ý nghĩa rất lớn, giải quyết được những khó khăn, bức xúc của người dân miền núi khi tình trạng thiên tai, lũ quét, lũ ống thường xuyên diễn ra như hiện nay. Đề án trước khi ban hành phải tổ chức phản biện lấy ý kiến chuyên gia, các tầng lớp nhân dân, tránh áp đặt sẽ dẫn đến không hiệu quả.Thời gian qua nhiều chủ trương, chính sách của Chính phủ, chính quyền đề ra vì sự phát triển miền núi đáng ghi nhận nhưng hiệu quả chưa đạt được như mong muốn, nhất là vấn đề bố trí sắp xếp định cư chưa mang tính tập trung, khép kín, đồng bộ. Ông đề nghị các nhà nghiên cứu, các ngành chuyên môn nên thành lập tổ công tác đi khảo sát, tìm ra nguyên nhân vì sao xảy ra những vụ sạt lở ở những ngôi làng mà lâu nay nhân dân vẫn sống ổn định. Để từ đó có đánh giá chính xác về tác động môi trường, quy hoạch những mặt bằng vừa đảm bảo an toàn lâu dài cho Nhân dân vừa đảm bảo định cư gắn với định canh. Bên cạnh đó, Đề án cần đưa ra những giải pháp đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, mức hỗ trợ cho người dân di dời phải phù hợp thực tế, đủ để người dân xây dựng ngôi nhà vững chắc không phải làm đi làm lại vừa tốn kém vừa không hiệu quả. Theo ông, đặc điểm địa hình vùng núi dốc đứng huyện Bắc Trà My nên thực hiện bố trí dân cư xen ghép là hợp lý vừa ổn định phong tục tập quán, dân cư không bị xáo trộn, giữ được văn hóa truyền thống vừa giải quyết vấn đề quỹ đất và tiết kiện ngân sách đầu tư hạ tầng.
Ông Huỳnh Tấn Sâm- Nguyên bí thư Huyện ủy Bắc Trà My tham gia góp ý Đề ánTheo ông Bh’riu Liếc- Nguyên Bí thư Huyện ủy Tây Giang, người lãnh đao, người con vùng núi có tâm huyết và đã thực hiện thành công nhiều ngôi làng tập trung đảm bảo an toàn cho cuộc sống người dân miền núi Tây Giang, chia sẻ: Vùng núi cao hiện nay gần như không có diện tích đất bằng tự nhiên đủ để đầu tư phát triển lâu dài dân cư. Đây là điều khó khăn nhất khi thực hiện Đề án. Theo ông, để có mặt bằng bố trí dân cư tập trung thì buộc phải khảo sát tìm vị trí thích hợp, an toàn và thực hiện san ủi. Tiếp đến Nhà nước đầu tư đồng bộ thực hiện hệ thống nước sạch sinh hoạt, nước thải, nước sản xuất, điện, đường, trường, cột thu lôi…, người dân thực hiện việc làm nhà ở, nhà vệ sinh, gươl…, làm như vậy sẽ đồng bộ, giá thành rẻ, bền vững, hình thành nên những cụm dân cư tập trung đẹp mắt, tính kết cấu văn hóa làng được nâng cao.
Ông Bh’riu Liếc- Nguyên Bí thư Huyện ủy Tây Giang tham gia góp ý Đề ánÔng Trần Văn Mẫn- Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Nam Trà My đánh giá: Người dân miền núi có tính cộng đồng rất cao, do đó việc sắp xếp dân cư sẽ gặp thuận lợi. Ông có ý kiến: Để đảm bảo thực hiện đạt hiệu quả mục tiêu của đề án cần có cơ chế cho lồng ghép các nguồn huy động khác để hỗ trợ cho người dân khi di dời, xen cư, xây dựng lại nhà. Xác định bố trí tập trung hay xen ghép phải tùy thuộc vào đặc điểm từng địa phương, không nên quy định cứng ngắt. Đề nghị HĐND tỉnh có riêng Nghị quyết đầu tư đề án nước sạch cho bà con, nhất là các khu dân cư mới, bên cạnh đó tỉnh cân đối, quan tâm hỗ trợ kinh phí thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ sau khi sắp xếp dân cư.
Ông Trần Quốc Tuấn- Phó Giám đốc Sở Tài chính ý kiến: Đề án sắp xếp dân cư luôn đi hai phương án song song, cơ bản là thực hiện xen ghép dân cư nhưng nếu cấp thiết cũng cần phải san lấp mặt bằng làm dân cư tập trung tùy thuộc vào tình hình quỹ đất và điều kiện thực tế tại mỗi địa phương. Vì vậy khi thực hiện đề án cần phải khảo sát thực tế một cách chặt chẽ để giải quyết chế độ chính sách hài hòa, tập trung, tránh trùng lắp, theo thứ tự ưu tiên, đảm bảo quyền lợi ích chính đáng của người dân.
Ông Trần Quốc Tuấn- Phó Giám đốc Sở Tài chính tham gia ý kiến tại Hội nghị phản biện
Kết luận Hội nghị, ông Võ Xuân Ca- UVBTV, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh khẳng định: Hội nghị sẽ ghi nhận những ý kiến của các vị uy tín tiêu biểu, các vị lãnh đạo, nguyên là lãnh đạo có tâm huyết vì sự phát triển vùng miền núi. Những ý kiến sẽ được tổng hợp, tiếp thu có chọn lọc chuyển đến cơ quan soạn thảo để nghiên cứu, tiếp thu, điều chỉnh để Đề án khi trình ban hành đảm bảo tính hiệu quả, khả thi và giải quyết được vấn đề cấp thiết hiện nay là phòng, chống thiên tai, bảo đảm tính mạng người dân và ổn định cuộc sống dân cư.
Trước đó, vào ngày 15 và 16/7/2021, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh tổ chức hai hội nghị tham vấn ý kiến nhân dân đối với dự thảo Đề án tại huyện Bắc Trà My (gồm đại biểu các huyện Bắc Trà My, Nam Trà My, Phước Sơn) và hội nghị tại huyện Tây Giang (gồm đại biểu các huyện Tây Giang, Đông Giang và Nam Giang) lắng nghe hơn 20 ý kiến của các vị lãnh đạo, nguyên lãnh đạo và người uy tín tiêu biểu trong cộng đồng dân cư miền núi.
Hội nghị tham vấn ý kiến Nhân dân đối với dự thảo Đề án tại huyện Bắc Trà My
Hội nghị tham vấn ý kiến Nhân dân đối với dự thảo Đề án tại huyện Tây Giang